ماڵپەڕی هۆنەری و وێژەیی: هۆنراوە، کورتە بیرەوەری، چیرۆک و لێکۆڵینەوە
بەرهەمی: عوسمان ئەحمەدی
جا ئەوەیە کە زۆر بەرچاوی و گرنگە، کە گەل خزمەتگوزارانی خۆی لە بیر ناباتەوە، ئەوانەی کە گیانیان لە ڕێگای ئازادی و شەرەفی نەتەوەکەیاندا داوە، نێویان، یادیان لە دڵی خەڵک دا ئەمێنێ و لە بیرەوە ناچن وە بە هەر موناسبەتێ، جەژنێ وە یا یادوارەیێ سەری کرنۆش و سپاسیان بۆ دا ئەنوێنن.
دەقی بابەتەکە ببینە …. ڕەشکەی بیرەوەریەکان-بەشی شەشەم
بەرهەمی: عوسمان ئەحمەدی
ئەو شەوە تاریکە شەو بوو، چاو چاوی نەئەدی، نێزیکی دووسەعاتی پاش نیوەشەو، تەق و هۆڕ، زرمەی سمی وڵاخ بەرزەوە بوو. ڕاوەستاین تا گەیشتنە عاستی ئێمە، ئەفسەرەکە بانگی کرد ” ئیست” یانێ ڕاوەستن. هێشتا ئیستەکە لە ڕەوەز و بنارەکانەوە دەنگی ئەدایەوە، شریخەی تفەنگێ هات….
دەقی بابەتەکە ببینە …. ڕەشکەی بیرەوەریەکان-بەشی پێنجەم
بەرهەمی: عوسمان ئەحمەدی
بە هەڵکەوت بولبولێ، لە نێزیکی خانوویەکەوە تێپەڕیبا و بیخوێندبا، یا لەو خانووەدا، دارێ سێبەری هەبا، وە ئەگەر با لەو ماڵەوە تێپەڕی کردبا، یا باران لەو ماڵە باریبا، خاوەنی خانووەکە ئەبوا سووروساتی بە بارامشا دابا.
دەقی بابەتەکە ببینە …. گوڵبژیرێ لەکتێبی:گوێت لە بلوێر بێ
بەرهەمی: عوسمانی ئەحمەدی
وتم بۆچی دەرس خوێندن بێگاری‌یە؟
وتی ئەی بێگاری نیە چی‌یە، من کوڕە گەورەکەم ناردە مەدرەسە چوارساڵ دەرسی خوێند لە کارو کاسبی کەوت و پشتی سەردەوە بو لە کار، دواجار ئەوەشی کە خوێندبوو لەبیری چوەو، چوار ساڵ تەمەنیشی بەفێڕۆ چوو.
دەقی بابەتەکە ببینە …. ڕەشکەی بیرەوەریەکان-بەشی چوارەم
بەرهەمی: ماجد مەردۆخ ڕۆحانی
پەراوێزێک لە سەر ژیانی مامۆستا مەحیەی حەق‌شناس و شاکارەکەی بە دەنگی خۆی‌تان پێشکەش ئەکەم.
یادی پیرۆزبێ.
دەقی بابەتەکە ببینە …. شارەکەم سنە
بەرهەمی: عوسمانی ئەحمەدی
ئەم پیاوە شۆڕشگێڕە، واتە مەحمود خان، لە ژیانی پڕ سەروەری خۆیدا دو مەسئەلەی گرنگی داهێنا، یەکێ سنورە دەستکردەکانی ڕەت کردوەتەوە و یەکێکیش یەکەم کەس بوە بنەمای شەڕی پارتیزانی داناوە وە بەو شێوەیە هێزەکانی بریتانی شپرزە کردووە.
دەقی بابەتەکە ببینە …. ڕەشکەی بیرەوەریەکان-بەشی سێهەم
بەرهەمی: عوسمانی ئەحمەدی
ملی ڕێگامان گرت و سەرمان کرد بە نێو دەربەنا، تەمەشام کرد رێگا تەق‌تەقەبەردانە، گا سەرەو خوارە گا سەرەو ژوورە، ئەبێ لە جۆگە ئاوێ کە هەڵبەز دابەز، بە هەرا و هوریا تێ‌ئەپەڕێ، بپەڕیتەوە و سێ چوار هەنگاو نەچویی دیسانەوە ئەبێ بازدەی بڕۆیەوە ئەوبەر، لەوێشەوە چەن هەنگاو ئەبێ بڕۆی دیسانەوە بپەڕێیتەوە.
دەقی بابەتەکە ببینە …. ڕەشکەی بیرەوەریەکان-بەشی دووهەم
بەرهەمی: عوسمانی ئەحمەدی
ئێمەش کە تاقمێکی خوێنەوار بووین، لایەنگری ئەو بیروڕایە بووین کە بۆ رزگاری، تاقە ڕێگا، ڕون کردنەوەی خەڵک و خوێنەواری‌یانە. تا ئەو کاتە کە ئاپۆرەی خەڵک خوێنەوار نەبن و مافی خۆیان نەناسن ڕزگاری و ئازادی سەرناگرێ.
دەقی بابەتەکە ببینە …. ڕەشکەی بیرەوەریەکان-بەشی یەکەم
بەرهەمی: کۆڕی نووسەران
ئەم بابەتە، کە لە خوارەوە دێ، لە “فەرهەنگی وێژەکانی دونیا”وە گیراوە کە بە زمانی فەڕانسی دەرچووە. ناوەرۆکی دەقەکە لە سەر کورد نووسراوە بەڵام کورد نەینووسیوە و هەر لەبەر ئەوەش زۆر جێی سەرنجە.
دەقی بابەتەکە ببینە …. وێژەی کوردی
بەرهەمی: جەمال دەلاک
له‌سه‌ره‌تای سه‌ده‌ی بیسته‌مه‌وه له‌به‌ر ئه‌وه‌ی پێشتر سه‌رچاوه‌یه‌كی ڕۆشن مان نیه ، ئه‌و هونه‌رمه‌ندانه خۆڕسك و خۆبه‌خش له‌نێو فه‌رهه‌نگ و كه‌لتوور و ژینگه‌ی پاك و زه‌نوێری كوردستان درووست بوون ، ئه‌و هونه‌رمه‌ندانه كه هیچیان ده‌رچووی فێرگه‌یه‌كی موزیك نین و نه‌بوون، ته‌نیا به‌هه‌وڵ و كۆششی خۆیان و كاریگه‌ری ژیان و فه‌رهه‌نگی نه‌ته‌وه‌كه‌یان خۆیان په‌روه‌رده كردووه.
دەقی بابەتەکە ببینە …. هونه‌رمه‌ندی ده‌نگخۆش مه‌لاكه‌ریم….بولبولی كوردستان
بەرهەمی: جەمال دەلاک
لەگەڵ نەبوونی هیچ فێرگەیەكی خوێندنی موزیك لەشاری سلێمانی ،لەسەرەتای سەدەی پێشوو و دوای كۆتایی هاتنی جەنگی جیهانی یەكەم ،بەهەوڵ و تێكۆشانی گەلێك كەسایەتی نیشتمان پەروەرو خەمخۆری هونەرو موزیك و گۆرانی كوردی لەساڵی (1926) تیپێكی موزیكی دادەمەزرێت.
دەقی بابەتەکە ببینە …. تیپی موزیكای منداڵانی بێخود
بەرهەمی: جەمال دەلاک
هه‌ڵپه‌ڕكێی گه‌ڕیان له‌ته‌واوی شاری سنه و كرماشان و ئیلام و ناوچه‌ی له‌یلاخ چه‌مشاری سنه‌و كورده‌كانی هه‌مه‌دان و دیوانده‌ره‌و ژاوه‌رۆ دا زۆرباوه‌و ئه‌وئامێرانه‌ی زیاتر له‌گه‌ڵ ڕیتمی گه‌ڕیان یان هه‌ڵپه‌ڕكێی گه‌ڕیان به‌كارهاتوون بریتین له ( ده‌هۆڵ و زووڕنا ) بۆ شایی و زه‌ماوه‌ند كه‌ڵكیان لێوه‌رگیراوه.
دەقی بابەتەکە ببینە …. تیپی مۆسیقای سلێمانی و گۆرانی هه‌رزاڵێ
بەرهەمی: جەمال دەلاک
سروودی بەندینخانە باس لەو ئازارە دەكات كە ڕۆڵە قارەمانەكانی گەلەكەمان لە زیندانەكانی بەعسدا بەدڕندەترین شێوە ئازار دەدران و قارەمانانە ڕووبەڕووی جەللادەكان دەبوونەوە.
دەقی بابەتەکە ببینە …. ئەی بەندینخانە
بەرهەمی: خالید مەجید فەرەج
ئەم غەزەلەی حافز بەو دەسپێکە عەرەبیەوە بۆ زمانی تورکی وعەرەبی وتاجیک و ئەفغانییش تەرجەمە کراوەو بەئاوازو ئەدای و سەمای عیرفانیەوە وتویانە. من هەمویانم گوێ لێگرتووە هیچیان وەکو دەنگخۆشانی ئێران هەقی خۆیان نەداوەتێ
دەقی بابەتەکە ببینە …. گۆرانیەکی بەناوبانگ
بەرهەمی: جەمال دەلاک
كاتێك گوێ بیستی گۆرانیەكانی ( هاتم هاتم و پەڵپوبیانوم پێ مەگرە ) دەبیت ڕاستەوخۆ هونەرمەند (عومەر ڕەزا ) لەدەرگای بیرو هۆشمان دەدا.
دەقی بابەتەکە ببینە …. هونەرمەندى گۆرانيبێژ عومەر ڕەزا
بەرهەمی: جەمال دەلاک
ئەو بەهرەمەندە دەست ڕەنگینە هونەرمەند ( محەمەد دانش ) خەڵكی شارەجوانەكەی ( مەهاباد ) ی ڕۆژهەڵاتی كوردستانە ، ناوی تەواوی هونەرمەند (محەمەد خەلیل قادر) ە
دەقی بابەتەکە ببینە …. محەمەد دانش
بەرهەمی: جەمال دەلاک
محەمەدصالح دیلان، ئەو شاعیرەیە كە هەموو ژیانی بەختكرد و تێكۆشا بەرامبەر بەدوژمنان و داگیركەرانی وڵاتەكەی، هونەرمەند و شاعیرێك دەنگە بەسۆزو زولاڵەكەی، هۆنراوە بەرزو لێوڕیژ لەهەستی نەتەوایەتی بۆ هەمیشە لەنێو نەتەوەكەیدا بەرزی ماوەتەو دەمێنێتەوە.
دەقی بابەتەکە ببینە …. محەمەد ساڵح دیلان
بەرهەمی: رەئووف مفتی زادە
تازه به خۆزگه و بریا هاوژینەکەم نایتەوه بەڵام خۆزگه ئەو ئامۆژگاریەم له چاو بگرتبای و ئەو شەوەم به ڕک و تووڕەیی نەکردبای به ڕۆژ با ئێسته شەوانی ژینم به ڕژاندنی ئەسرینی پەشیمانی نەدایتە سەر!
دەقی بابەتەکە ببینە …. دەرسی ناکۆکی و تووڕەیی
بەرهەمی: جەمال دەلاک
هێشتا ته‌مه‌نم (5) پێنج مانگ و (7) رۆژ بوو به‌دنیا هاتبووم ، له‌خانوویه‌كی نیمچه كه‌مپدا كه حه‌وت ماڵه هه‌ژاری كرێچی پێكه‌وه له‌وحه‌وشه‌دا خۆشیی و ناخۆشییان له‌گه‌ڕه‌كی حاجی حان له ماڵی مام خێروڵڵا پێكه‌وه به‌ش ده‌كرد
دەقی بابەتەکە ببینە …. رۆژێکی شووم
بەرهەمی: ماجد ڕۆحانی
شێعری نالی، وەک کێوە بەرزە شاخاوییەکانمان، هەموو بۆمان هەیە بۆی بڕوانین.
[ ئەو پەیکەرەی نالی، دەست‌وکاری هونەرمەندی گەورەی کورد، مامۆستا هادی زیائەددینی]
دەقی بابەتەکە ببینە …. گوڵبژێرێک لە غەزەڵەکانی دیوانی نالی